Op het moment dat ik dit schrijf, staat er een klein rieten mandje op mijn bureau. Het is vanmorgen met spoed bezorgd en staat daar totdat ik het naar de ouders breng. Het is de tweede keer in een paar weken tijd dat ik ouders begeleid na het overlijden van hun kindje tijdens de zwangerschap. Een nieuw leven dat werd verwacht, dat al helemaal een plaats had in het leven van het gezin. Een broertje of zusje dat zou komen en alleen nog moest groeien in de buik van mama.

Bij veel uitvaarten worden vóór of tijdens de afscheidsdienst foto’s getoond. Zoveel mooie en grappige momenten uit iemands leven komen voorbij. Alleen, of samen met de mensen die bij hem of haar horen. In de week voorafgaande aan de uitvaart merk ik dat het uitzoeken van deze foto’s al zó bijzonder is voor de familie. Herinneringen komen boven en worden gedeeld.

Ik loop over de begraafplaats in de plaats waar ik ben geboren en opgegroeid. Waar mijn vader in het najaar is begraven. Binnenkort is zijn geboortedag en deze week is het grafmonument geplaatst. Samen met mijn moeder ga ik naar zijn graf om hiernaar te kijken. Het is een grote begraafplaats, het eerste gedeelte is al erg oud.

Mevrouw was vanuit het ziekenhuis naar huis gebracht. Het was haar wens om thuis te sterven. Haar man, dochter en schoonzoon waren bij haar, vergezeld door één van haar dochters katten. Een siamees, die bij mevrouw en meneer ‘kat’ aan huis was en genoot van de liefdevolle aandacht (en brokjes) die ze van mevrouw kreeg. De poes voelde aan dat er iets “niet goed” was.

Aan het einde van het jaar gaan mijn gedachten terug naar alles wat er is gebeurd. Ik denk aan alle families die ik mocht begeleiden. Het deed iets met me en dat is maar goed ook. Verdriet om een vader, moeder, broer, zus, kindje. Soms leek het verdriet té groot om te dragen.

Soms vragen mensen mij hoe ik toch omga met al het verdriet dat ik meemaak in mijn werk. Het antwoord daarop vind ik niet gemakkelijk. In deze blog wil ik vertellen hoe ik dat beleef. Allereerst is het natuurlijk altijd zo dat ik bij families kom om hen te helpen. En al deze families, alle sterfgevallen zijn anders.

We zitten te waken bij mijn vader. Na maandenlange zorg omdat hij na Covid niet opknapte maar steeds verder achteruit ging, hebben we een paar uur geleden gehoord dat er een longtumor is ontdekt. Opeens wordt ons veel duidelijk. Mijn vader, die zó zijn best deed om te revalideren omdat hij bij de bruiloft van onze zoon aanwezig wilde zijn. Het 60-jarig huwelijksjubileum dat ook in het verschiet lag.

Het gezin waar ik kwam om de uitvaart te regelen, kende ik wel. Een echtgenoot, vader en opa was overleden. Er waren best een aantal kleinkinderen, variërend in leeftijd van eind twintig tot peuter- en kleuterleeftijd. Iedereen die mij kent weet inmiddels wel dat ik het heel belangrijk vindt om kinderen te betrekken en te begeleiden bij een afscheid. Zo had ik direct de eerste avond dat ik bij hen was voor de kleinkinderen herinneringsboekjes achter gelaten.

Een week of drie na de uitvaart ga ik naar de familie toe voor een zogenaamd nazorggesprek. Deze avond had ik afgesproken met een dochter na het overlijden van haar moeder. Het was fijn elkaar weer te zien en te spreken. We zaten aan tafel en ik vroeg hoe het nu met haar was. Een heel gesprek hadden we, waarin de nodige tranen vloeiden.

Terwijl ik de kist heel langzaam een stukje laat dalen in het graf, schiet de graflift los en daalt de kist heel snel in het graf. Direct draai ik de knop om en kan ik voorkomen dat de kist hard op de bodem van het graf terecht komt. “Ik dacht dat het misschien een nieuwe methode was” zei de zoon na afloop tegen mij. “Het was lang geleden dat ik een begrafenis meemaakte dus misschien was dit wel hoe het tegenwoordig wordt gedaan”. Een kleindochter vulde aan: “Ja, u bleef zo rustig dat ik dacht dat het misschien wel zo hoorde”.