“Er zijn bijna geen mensen meer in de omgeving van moeder die bij de uitvaart kunnen zijn, daarom is het nog maar een heel klein groepje”. Dat vertelden de kinderen toen ik bij hen was om de uitvaart van hun moeder te regelen. Al pratend kwamen we erop uit dat de kinderen het heel mooi zouden vinden als we het afscheid in het appartement van hun moeder in het zorgcentrum zouden laten plaatsvinden. Op de dag dat moeder 100 jaar geworden zou zijn kwamen wij bij elkaar. We aten eerst een broodje met elkaar en daarna begon de afscheidsbijeenkomst.

Gisteren was het zover; de afscheidsdienst van de dominee van onze kerkelijke gemeente. Na 6 jaar werkzaam te zijn geweest verlaat hij samen met zijn gezin onze gemeente om ergens anders te gaan dienen. Ik zag een beetje op tegen deze afscheidsdienst. Eerder deze week zei ik tegen iemand: “Ik ben niet zo goed in afscheid nemen”. Terwijl ik het mijzelf hoorde zeggen schoot ik in de lach.

Het is rond koffietijd als ik aanbel bij de familie. “Goedemorgen Corine, fijn dat je er weer bent! Kopje koffie, plakje ontbijtkoek zonder boter? Want boter wil je niet hè? Kijk je gelijk even bij mijn man of alles nog goed gaat? Hij kan toch wel tot de uitvaart hier thuis blijven?” Eigenlijk is deze ontvangst tekenend voor onze uitvaartbegeleiding. Na een dag voelt het voor de familie al zó vertrouwd dat ik kom. Inmiddels weet deze mevrouw dat ik een plakje ontbijtkoek lekker vindt, maar dat ik er geen boter op hoef. Iedere dag kom ik langs en iedere dag krijg ik koffie met ontbijtkoek aangeboden.

Een mail: “Corine, ik zou je toch nog graag een keer spreken, kan dat?”. Een appje: “Corine, morgen wordt ze waarschijnlijk in slaap gebracht maar ze vindt het fijn om jou nog een keer te zien, heb je daarvoor tijd?”. Zomaar twee korte vragen, met een grote lading. Met grote regelmaat vragen mensen mij te komen omdat ze hun uitvaart willen voorbereiden. Het sterven komt dichterbij, de ziekte is niet meer te behandelen.

Als uitvaartverzorger leef ik met de dood. Bijna dagelijks word ik er mee geconfronteerd door de vele ontmoetingen en gesprekken. Momenteel volg ik het programma “Over mijn lijk” dat gaat over jonge mensen die kanker hebben en moeten leven met een naderend sterven. Het roept veel herkenning bij mij op; de openhartige gesprekken, het lachen en het huilen, de indringende vragen en antwoorden. Maakt mijn werk mij een somber mens? Zeker niet! Juist door mijn werk geniet ik nóg meer van het leven.

Gedoofd zijn alle vuren, de oorlog is voorbij. Veel was er te verduren, maar nu ben je VRIJ. Dit stond boven de rouwkaart van de 95-jarige man. Hij was een oorlogsveteraan;  hij diende tijdens de oorlogsjaren als jonge man in Nederlands Indië. Dit had diepe sporen in zijn leven achtergelaten.

Aan het begin van de dienst loop ik de kerk in met een 3-jarig kindje op mijn arm. Zijn ouders achter mij; de vader duwt de rolstoel van zijn vrouw, die het mandje met daarin hun kindje op schoot heeft. In twee maanden tijd is dit nu de vierde keer dat we een kleine baby moeten gaan begraven. Opnieuw stond ik vanmorgen bij een klein grafje, met een trapje erin gemaakt zodat de ouders zelf het mandje in het grafje kunnen zetten. .

Op het moment dat ik dit schrijf, staat er een klein rieten mandje op mijn bureau. Het is vanmorgen met spoed bezorgd en staat daar totdat ik het naar de ouders breng. Het is de tweede keer in een paar weken tijd dat ik ouders begeleid na het overlijden van hun kindje tijdens de zwangerschap. Een nieuw leven dat werd verwacht, dat al helemaal een plaats had in het leven van het gezin. Een broertje of zusje dat zou komen en alleen nog moest groeien in de buik van mama.

Bij veel uitvaarten worden vóór of tijdens de afscheidsdienst foto’s getoond. Zoveel mooie en grappige momenten uit iemands leven komen voorbij. Alleen, of samen met de mensen die bij hem of haar horen. In de week voorafgaande aan de uitvaart merk ik dat het uitzoeken van deze foto’s al zó bijzonder is voor de familie. Herinneringen komen boven en worden gedeeld.

Ik loop over de begraafplaats in de plaats waar ik ben geboren en opgegroeid. Waar mijn vader in het najaar is begraven. Binnenkort is zijn geboortedag en deze week is het grafmonument geplaatst. Samen met mijn moeder ga ik naar zijn graf om hiernaar te kijken. Het is een grote begraafplaats, het eerste gedeelte is al erg oud.