Als een familie mij belt na een overlijden is dit het beginpunt van mijn begeleiding. Geen situatie is hetzelfde, geen familie is hetzelfde. Als ik bij de familie binnenkom weet ik meestal niet precies wat ik kan verwachten. Soms is het een heel onverwacht overlijden en is de ontreddering en het verdriet groot. Ik maak kennis en ga zitten.

Op verzoek van mijnheer en mevrouw was ik bij hen. Mevrouw was zeer ernstig ziek en zij wilde samen met haar man met mij praten over het naderend afscheid. Mevrouw lag op bed in haar slaapkamer en onder de deken, dicht tegen haar aan, lag de hond. Mevrouw was zijn baasje en de hond week niet van haar zijde. Alsof hij het aanvoelde dat zij zo ziek was.

Leven en dood op één dag; het gebeurde kort geleden. Die avond was onze schoondochter opgenomen in het ziekenhuis vanwege een dreigende zwangerschapsvergiftiging. Het kindje van onze zoon en schoondochter, ons eerste kleinkind, zou over niet al te lange tijd geboren moeten worden. Omdat ik in mijn werk heel verdrietige ervaringen heb opgedaan rondom het overlijden van een baby’tje, voelde ik de spanning rondom dit nog ongeboren leven. En ook spanning om de gezondheid van onze schoondochter.

“Er zijn bijna geen mensen meer in de omgeving van moeder die bij de uitvaart kunnen zijn, daarom is het nog maar een heel klein groepje”. Dat vertelden de kinderen toen ik bij hen was om de uitvaart van hun moeder te regelen. Al pratend kwamen we erop uit dat de kinderen het heel mooi zouden vinden als we het afscheid in het appartement van hun moeder in het zorgcentrum zouden laten plaatsvinden. Op de dag dat moeder 100 jaar geworden zou zijn kwamen wij bij elkaar. We aten eerst een broodje met elkaar en daarna begon de afscheidsbijeenkomst.

Gisteren was het zover; de afscheidsdienst van de dominee van onze kerkelijke gemeente. Na 6 jaar werkzaam te zijn geweest verlaat hij samen met zijn gezin onze gemeente om ergens anders te gaan dienen. Ik zag een beetje op tegen deze afscheidsdienst. Eerder deze week zei ik tegen iemand: “Ik ben niet zo goed in afscheid nemen”. Terwijl ik het mijzelf hoorde zeggen schoot ik in de lach.

Het is rond koffietijd als ik aanbel bij de familie. “Goedemorgen Corine, fijn dat je er weer bent! Kopje koffie, plakje ontbijtkoek zonder boter? Want boter wil je niet hè? Kijk je gelijk even bij mijn man of alles nog goed gaat? Hij kan toch wel tot de uitvaart hier thuis blijven?” Eigenlijk is deze ontvangst tekenend voor onze uitvaartbegeleiding. Na een dag voelt het voor de familie al zó vertrouwd dat ik kom. Inmiddels weet deze mevrouw dat ik een plakje ontbijtkoek lekker vindt, maar dat ik er geen boter op hoef. Iedere dag kom ik langs en iedere dag krijg ik koffie met ontbijtkoek aangeboden.

Een mail: “Corine, ik zou je toch nog graag een keer spreken, kan dat?”. Een appje: “Corine, morgen wordt ze waarschijnlijk in slaap gebracht maar ze vindt het fijn om jou nog een keer te zien, heb je daarvoor tijd?”. Zomaar twee korte vragen, met een grote lading. Met grote regelmaat vragen mensen mij te komen omdat ze hun uitvaart willen voorbereiden. Het sterven komt dichterbij, de ziekte is niet meer te behandelen.

Als uitvaartverzorger leef ik met de dood. Bijna dagelijks word ik er mee geconfronteerd door de vele ontmoetingen en gesprekken. Momenteel volg ik het programma “Over mijn lijk” dat gaat over jonge mensen die kanker hebben en moeten leven met een naderend sterven. Het roept veel herkenning bij mij op; de openhartige gesprekken, het lachen en het huilen, de indringende vragen en antwoorden. Maakt mijn werk mij een somber mens? Zeker niet! Juist door mijn werk geniet ik nóg meer van het leven.

Gedoofd zijn alle vuren, de oorlog is voorbij. Veel was er te verduren, maar nu ben je VRIJ. Dit stond boven de rouwkaart van de 95-jarige man. Hij was een oorlogsveteraan;  hij diende tijdens de oorlogsjaren als jonge man in Nederlands Indië. Dit had diepe sporen in zijn leven achtergelaten.

Aan het begin van de dienst loop ik de kerk in met een 3-jarig kindje op mijn arm. Zijn ouders achter mij; de vader duwt de rolstoel van zijn vrouw, die het mandje met daarin hun kindje op schoot heeft. In twee maanden tijd is dit nu de vierde keer dat we een kleine baby moeten gaan begraven. Opnieuw stond ik vanmorgen bij een klein grafje, met een trapje erin gemaakt zodat de ouders zelf het mandje in het grafje kunnen zetten. .